Domowe leczenie tlenem w przewlekłej niewydolności oddychania

Abstrakt

Od ćwierć wieku w Polsce chorzy z przewlekłą niewydolnością oddychania leczeni są w warunkach domowych tlenem uzyskiwanym z koncentratorów tlenu. Niewydolność oddychania to stan, gdy we kr wi tętniczej ciśnienie parcjalne tlenu wynosi mniej niż 60 mm Hg lub ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla wynosi więcej niż 45 mm Hg. Hipoksemia powoduje uszkodzenie narządów i upośledzenie ich funkcji, skutkuje znacznym pogorszeniem rokowania u chorych. Chorzy z POChP i ciężką niewydolnością oddechową oddychający tlenem ponad 15 godzin na dobę uzyskują korzyść w postaci większej przeżywalności, odczuwają mniejszą duszność. Obniża się również u nich uprzednio podwyższony hematokryt, poprawie ulega hemodynamika, zahamowany zostaje rozwój nadciśnienia płuc nego, poprawia się wydolność fizyczna, zmniejsza się liczba hospitalizacji, poprawia się czynność OUN, jakość życia i stan psychiczny. Uważa się, że domowa tlenoterapia w pozostałych chorobach płuc powodujących hipoksemię poprawia jakość życia i jest zalecana. Korzystnymi czynnikami prognostycznymi pacjentów z POCh P objętych domową tlenoterapią są: młodszy wiek, wyższe wartości spirometryczne, wyższe BMI. Niekorzystnymi natomiast są: choroby współistniejące, hiperkapnia i podwyższona masa krwinek czerwonych. Do domowego leczenia tlenem kwalifikuje hipoksemia poniżej 55 mm Hg i hipoksemia w granicach 55–60 mm Hg oraz (przynajmniej jeden z trzech objawów): radiologiczne cechy nadciśnienia płucnego, elektrokardiograficzne cechy przerostu prawej komory lub hematokryt nie mniejszy niż 55%. Palenie tytoniu dyskwalifikuje pacjenta jako kandydata do domowej tlenoterapii. Pacjent powinien oddychać tlenem o przepływie od 0,5 do 3 litrów ponad 15 godzin na dobę. Zaleca się zwiększenie przepływu tlenu o 1 litr podczas snu i wysiłku fizycznego. Chor y leczony tlenem w domu objęty jest kompleksową opieką medyczną.

For a quarter of century Polish persistent respiratory failure patients are treated under home conditions with the oxygen obtained from oxygen concentrators. Respiratory failure is a condition where the par tial pressure of oxygen in the ar terial blood is below 60 mm Hg or where the partial pressure of carbon dioxide is above 45 mm Hg. Hypoxemia causes the damage of organs and their malfunction which results as sig nificant deterioration of the patients’ prognostication. COPD and severe respirator y failure patients who breathe oxygen for over 15 hours a day feel lesser dysponoea and their survival rate is higher. Their previously elevated haematocrit lowers, haemodynamics improves, pu lmonary hypertension is inhibited, their physical competence improves, the number of hospitalisations lowers, CNS activity enhances as well as their quality of life and psychical condition. It is believed that domiciliary oxygen therapy for other hypoxemia-causing pulmonary diseases improve life quality and also is recommended. Beneficial predictors of COPD patients under domiciliary oxygen therapy are: younger age, higher spirometric merits, h igher BMI. On the other hand, adverse predictors are: concomitant diseases, hypercapnea and elevated red cells’ mass. Hypoxemia lower than 55 mm Hg, between 55 and 60 mm Hg and (at least one of three symptoms): radiological features of pulmonary hypertension, electrocardiographical features of right ventricular hypertrophy or haematocrit no lower than 55%, all qualify to domiciliary oxygen treatment. Smoking disqualifies the patient from domiciliary oxygen therapy. The patient should breathe oxygen of the flow between 0.5 and 3 liters for over 15 hours daily. Increased flow of oxygen by 1 liter is recommended during sleep and physical exertion. The patient treated with oxygen at home is under complex medical care.