Skuteczność wybranych medycznych i pozamedycznych metod prewencji i ograniczenia występowania nadwagi i otyłości

Abstrakt

Otyłość jest narastającym problemem zdrowotnym, społecznym oraz ekonomicznym na całym świecie. W niektórych krajach wysoko uprzemysłowionych dorośli z nadwagą lub otyłością stanowią ponad 40% populacji. Niestety, szybka amerykanizacja stylu życia sprawia, że występowanie nadmiaru masy ciała jest coraz powszechniejsze w krajach rozwijających się i tych o niskim produkcie krajowym brutto. Coraz więcej dowodów naukowych i ekonomicznych przemawia za faktem, że otyłość jako pojedynczy czynnik ryzyka jest obecnie jednym z największych obciążeń ekonomicznych dla systemów ochrony zdrowia. Jednocześnie brakuje skutecznych, możliwych do realizacji w ska-li globalnej, polityk dotyczących tego problemu. Od wielu lat poszukiwane są skuteczne terapie nadwagi i otyłości zarówno w skali indywidualnej, jak i populacyjnej. Interwencje u poszczególnych otyłych osób opierają się głównie na trzech szczeblach „drabiny interwencyjnej”. Na pierwszym szczeblu postępowania leczniczego są interwencje opierające się głównie na zmianach stylu życia (odpowiednie żywienie, indywidualne dopasowanie poziomu aktywności fizycznej). Drugi szczebel leczenia, często dołączany do pierwszego, to włączenie farmakoterapii. Trzecim stopniem „drabiny terapeutycznej” u pacjentów otyłych jest chirurgia bariatryczna. Wśród działań na skalę populacyjną efektywnym rozwiązaniem jest wprowadzanie prawidłowego systemu oznakowania produktów oraz zakazu reklamowania wybranych produktów do dzieci. Wysoki stopień pozytywnego oddziaływania można również wykazać w przypadku niektórych programów wspierających zakup lub dostarczanie zdrowej żywności. W ostatnich miesiącach coraz więcej mówi się też o wprowadzaniu podatków na żywność „niezdrową”. W niniejszym artykule kompleksowo przedstawiono przegląd aktualnych wytycznych dotyczących leczenia otyłości, a także metod stosowanych w zakresie zdrowia publicznego służących prewencji nadwagi i otyłości w skali populacyjnej.

Obesity is a growing health, social and economic problem around the world. In some developed countries adults that are overweight or obese are more than 40% of the population. Unfortunately, the rapid Americanization of lifestyle makes the presence of excess body weight more common in developing countries and countries with low gross domestic product. More and more scientific and economic evidence supports the fact that obesity as a single risk factor is one of the largest economic burden for health care systems. At the same time there are no effective policies on this issue that can be implemented on a global scale. For many years, effective therapies of overweight and obesity are sought at both the individual and the population scales. Interventions in obese individuals are mainly based on three levels of intervention ladder. At the first level, therapeutic interventions are based mainly on lifestyle changes (the introduction of a healthy style of nutrition, individually fitted physical activity level). The second level of treatment, often combined with lifestyle interventions, includes pharmacotherapy. The third level of the therapeutic ladder in obese patients is bariatric surgery. Effective solutions among the population scale activities are: the introduction of proper labeling system and banning on advertising certain products to children. High degree of positive impact can also be demonstrated in the case of some programs to support the purchase and delivery of healthy foods. In recent months, more and more has been spoken about taxing unhealthy food. This article presents a comprehensive overview of current guidelines for the treatment of obesity and public health methods used in the prevention of overweight and obesity on a population scale.