Pielęgniarskie modele podejmowania decyzji

Abstrakt

W nowoczesnych założeniach opieki pielęgniarskiej podkreśla się potrzebę zwiększenia odpowiedzialności i autonomii zawodowej pielęgniarki. W praktyce pielęgniarskiej autonomia rozumiana jest jako uprawnienie do samodzielnego podejmowania decyzji związanych z opieką nad pacjentem i ponoszeniem odpowiedzialności za swoje działania. Podejmowanie decyzji jest podstawą obecnej i przyszłej praktyki pielęgniarskiej, stąd istotne wydają się badania tego procesu. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie modeli podejmowania decyzji w praktyce pielęgniarskiej na podstawie piśmiennictwa. W niniejszej pracy przedstawiono najbardziej istotne z punktu widzenia pielęgnowania modele podejmowania decyzji. W badaniach wykazano, że opisywane w piśmiennictwie podejmowanie decyzji w  praktyce pielęgniarskiej można grupować w dwóch ogólnych kategoriach. Pierwsza grupa to racjonalny liniowy, stopniowy, naukowy proces podejmowania decyzji i druga — opisywana jako intuicyjna, refleksyjna aktywność bazująca w dużej mierze na cechach osobowości decydenta. Na podstawie analizy piśmiennictwa można wyróżnić następujące modele podejmowania decyzji pielęgniarskich: — model analityczny; — model przetwarzania informacji (hipotetyczno-dedukcyjny); — model proceduralny; — model intuicyjny; — model analityczno-intuicyjny. Podejmowanie decyzji wymaga zarówno analitycznego, jak i intuicyjnego modelu decydowania w zależności od rodzaju sytuacji pielęgniarskiej i etapu procesu podejmowania decyzji.

Problemy Pielęgniarstwa 2008; 16 (3): 299–303

In modern nursing the role of professional autonomy and responsibility of the nurse is stressed. In nursing practice autonomy is understood as the right to decide about the elements of patient care and being responsible for the result of one’s actions. Decision making lies at the basis of today’s and future nursing, so a careful study of the subject seems necessary. The aim of the dissertation is to show the decision making models in nursing practice on the basis of avaible literature. This dissertation presents ones of the most significance different models of decision from the nursing point of view. Research showed that the models of decision making in nursing, as  described in literature, can be grouped in two broad categories: first group consisting of the rational, linear, gradual and scientific decision making process; the latter one described as intuitive, reflexive activity based mostly on personal characteristics of the deciding person. The analysis led us to isolation of the following models of ecision making in nursing: — analytical model, — data processing model (hypothetical-deductive), — procedural model, — intuitive model, — analytical-intuitive model. The decision making process requires both analytical and intuitive model of decision making, depending on the nursing situation and stage of the process itself.

Nursing Topics 2008; 16 (3): 299–303p