Dynamika objawów klinicznych poprzedzających niedomogę pniową w przebiegu udaru mózgu w ujęciu neuropsychologicznym i psychiatrycznym

Abstrakt

Istotę udaru mózgu stanowi ostry deficyt energetyczny tkanek mózgowych. Wystąpienie załamania pniowego systemu homeostazy(PSH) objawia się niedomogą pnia mózgu, której naczelnym objawem są zaburzenia przytomności i świadomości. W artykule szczególną uwagę poświęcono zaburzeniom neuropsychologicznym i psychiatrycznym, które poprzedzają neurologiczne symptomy narastającej niedomogi pniowej w przebiegu udaru mózgu. Autorzy, odwołując się do teorii chaosu, dowodzą, że dynamika aktywności mózgu jest procesem nieliniowym, zaś homeostaza jest utrzymywana poprzez równoważenie procesów pobudzenia i hamowania, co zapewnia właściwy poziom energii. Na podstawie obserwacji stanu klinicznego pacjentów autorzy stawiają hipotezę, że zaburzenia świadomości oraz dysfunkcje poznawcze, poprzedzające wystąpienie niewydolności pniowej oraz jej towarzyszące, można przyrównać do procesu „wysprzęglania półkul mózgowych”, co musi zostać odzwierciedlone w stanie klinicznym chorego. Wystąpienie zaburzeń neuropsychologicznych i psychiatrycznych wiąże się z faktem, że półkule mózgu są filogenetycznie młodsze od pozostałych struktur mózgowych i dlatego są bardziej wrażliwe na zachwianie równowagi energetycznej mózgu. Objawy neuropsychologiczne i psychiatryczne stanowią jeden z bardziej charakterystycznych aspektów obrazu klinicznego udaru mózgu poprzedzającego wystąpienie niedomogi pniowej. Przejścia ze stanu hamowania do stanu pobudzenia mogą być bardzo szybkie i gwałtowne, dlatego u pacjentów z niedomogą pnia mózgu, u których stwierdza się dynamiczne zmiany stanu energetycznego mózgu, pod postacią zaburzeń świadomości oraz pogarszającej się sprawności poznawczej, konieczne jest uważne monitorowanie stanu klinicznego, ponieważ przejście przez kolejny punkt bifurkacyjny może realnie zagrażać życiu pacjenta. Udar Mózgu 2008; 10 (1): 21–26

The essence of stroke’s mechanisms relies on the acute brain’s tissues energetic deficit. The breakdown of the brainstem’s homeostatic system (PHS) manifests itself in the form of the brainstem’s insufficiency, and its chief symptoms are consciousness’disturbances. In the article the importance of the cognitive and psychiatric impairments preceding neurological symptoms of the increasing brainstem’s insufficiency in the course of stroke is stressed. The authors, referring to the theory of chaos prove that thatthe brain’s activity dynamics is a nonlinear process, and the homeostasis is kept due to the balancing the states of the arousal and inhibition what guarantee the adequate level of the brain’s energy. Taking into account observation of the patients’ clinical state, authors claim that the consciousness’ disturbances and cognitive dysfunction preceding or accompanying the brainstem’s insufficiency might be compared to the process of “the brain’s hemispheres declutching” what must be reflected in the patient’s clinical state. The neuropsychological and psychiatric disturbances occur because the brain’s hemispheres are philogenetically younger than the rest of the brain’s structures and it makes them more susceptible to the disturbances of the energetic homeostasis of the brain. The neuropsychological and psychiatric symptoms are the salient aspects of the clinical dynamics of stroke preceding brainstem’s insufficiency. Patients with the brainstem’s insufficiency and the dynamic changes of the brain’s energetic level in the form of the consciousness’ disturbances and the decreasing cognitive functioning, experience changes of the alternating states of the arousal and inhibition which may be very fast and sudden. The careful monitoring the clinical state of such a patient is necessary because of the risk that coming through the next bifurcation point may turn out to be the real threat to the patient’s life. Interdyscyplinary Problems of Stroke 2008; 10 (1): 21–26